Chiều 12/3, tại Hà Nội, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, Chủ tịch Ủy ban Quốc gia về Chính phủ điện tử đã dự lễ khai trương Trục Liên thông văn bản quốc gia phục vụ gửi, nhận văn bản điện tử do Văn phòng Chính phủ tổ chức.

Cùng dự buổi lễ có Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tổ chức Trung ương Phạm Minh Chính; Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam, Phó Chủ tịch Ủy ban Quốc gia về Chính phủ điện tử; Bộ trưởng, Chủ nhiệm VPCP Mai Tiến Dũng, Tổng Thư ký Ủy ban Quốc gia về Chính phủ điện tử; lãnh đạo một số bộ, ngành và 63 tỉnh, thành tại các điểm cầu trực tuyến, các vị khách quốc tế.

Trục Liên thông văn bản quốc gia do Tập đoàn Bưu chính Viễn thông (VPNT) đầu tư xây dựng với công nghệ tiên tiến; Văn phòng Chính phủ thuê lại.

Việc phát triển Trục liên thông văn bản quốc gia làm nền tảng tích hợp, chia sẻ dữ liệu quốc gia là một trong những nhiệm vụ trọng tâm đã được Chính phủ giao Văn phòng Chính phủ triển khai thực hiện trong Nghị quyết số 17/NQ-CP của Chính phủ về một số nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm phát triển Chính phủ điện tử giai đoạn 2019-2020, định hướng đến 2025 vừa mới được Thủ tướng Chính phủ ký, ban hành vào ngày 07/3/2019 vừa qua.

Trước đó, ngày 12/7/2018, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 28/2018/QĐ-TTg về gửi, nhận văn bản điện tử giữa các cơ quan trong hệ thống hành chính Nhà nước. Khẩn trương thực hiện Quyết định của Thủ tướng Chính phủ, ngay trong tháng 7/2018, Văn phòng Chính phủ đã ban hành Kế hoạch triển khai gồm 13 nhiệm vụ. Đến nay, nhiệm vụ đầu tiên là xây dựng Trục liên thông văn bản quốc gia cùng với các điều kiện đi kèm như thể chế, hạ tầng công nghệ và nguồn nhân lực vận hành đã bước đầu hoàn thành và thử nghiệm thuận lợi.

Ngay tại buổi lễ, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Mai Tiến Dũng và các cán bộ, chuyên viên Văn phòng Chính phủ đã thực hiện quy trình trình phê duyệt dự thảo Quyết định của Thủ tướng về Đề án dịch vụ công quốc gia thông qua hệ thống quản lý văn bản và hồ sơ công việc. Trước sự chứng kiến của các đại biểu, ngay sau khi Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc ký phê duyệt Đề án qua máy tính bảng, Quyết định của Thủ tướng được gửi tới các bộ, ngành, địa phương, cơ quan liên quan qua Trục Liên thông văn bản quốc gia.

Phát biểu tại buổi lễ, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cho rằng, đây là hoạt động có ý nghĩa quan trọng nhằm triển khai Nghị quyết 17 của Chính phủ về một số nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm phát triển Chính phủ điện tử giai đoạn 2019-2020. Trong thời gian qua, Đảng, Nhà nước đưa ra nhiều định hướng, chính sách lớn trong việc xây dựng Chính phủ điện tử. Những năm gần đây, các bộ, ngành, địa phương đã tích cực triển khai và ban đầu đạt được kết quả quan trọng làm nền tảng trong triển khai Chính phủ điện tử. Nhiều bộ, ngành, địa phương đã xây dựng phần mềm quản lý văn bản và xử lý hồ sơ công việc, gửi văn bản trên môi trường mạng, góp phần thúc đẩy đổi mới lề lối, cách thức làm việc giải quyết công việc và cải cách thủ tục hành chính.

Tuy nhiên, việc quản lý hồ sơ, văn bản trên môi trường mạng còn có những hạn chế và chưa phổ biến rộng rãi trên phạm vi quốc gia. Trước hết, tình trạng sử dụng văn bản giấy tờ vẫn còn nhiều và rất đông cán bộ công chức nhìn chung chưa chủ động khai thác sử dụng văn bản điện tử để nâng cao năng suất lao động, giảm thời gian xử lý công việc. Các mạng truyền dẫn phục vụ sự chỉ đạo, điều hành của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và chính quyền các cấp được triển khai riêng rẽ, chưa kết nối thông suốt từ Trung ương đến địa phương. Chưa có các quy định cụ thể về tiêu chuẩn công nghệ, nghiệp vụ văn thư lưu trữ phục vụ liên thông văn bản điện tử.

Theo Thủ tướng, đánh giá chung, Việt Nam vẫn còn đi chậm trong xây dựng Chính phủ điện tử, trong đó việc vận hành hệ thống liên thông văn bản quốc gia. Trong khi đó, các nước như Nhật Bản, Hàn Quốc và nhiều nước khác đều đã triển khai liên thông văn bản điện tử từ đầu những năm 2000. Về Chính phủ điện tử, xếp hạng của Việt Nam vẫn còn khiêm tốn.“Câu hỏi đặt ra là phải làm sao để học hỏi được kinh nghiệm của những nước đi trước để lựa chọn các giải pháp công nghệ mới, tiên tiến hơn của thời đại cách mạng công nghiệp 4.0 nhằm rút ngắn khoảng cách, thay vì đi tuần tự như các mô hình phát triển cũ”, Thủ tướng đặt vấn đề.

Thủ tướng nêu rõ, với tinh thần đó, chúng ta cần xây dựng Chính phủ điện tử phù hợp với điều kiện thực tiễn của quản lý đất nước với nguồn lực về nhân lực và ngân sách của Việt Nam và phải bảo đảm an toàn, an ninh thông tin. Với nền hành chính Nhà nước, việc xây dựng hệ thống điện tử thông suốt, kết nối và liên thông văn bản điện tử, dữ liệu điện tử từ Chính phủ đến cấp tỉnh, cấp huyện, cấp xã là một trong những nhiệm vụ quan trọng, đặt nền móng, cơ sở bước đầu để xây dựng Chính phủ điện tử.

Năm 2018 và những tháng đầu của năm 2019, dưới sự chỉ đạo sâu sát, quyết liệt của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, sự nỗ lực, tích cực của các bộ, ngành, hệ thống thể chế, hạ tầng, công nghệ và nguồn nhân lực cho vận hành Trục liên thông văn bản quốc gia đã cơ bản được hình thành, bước đầu đi vào hoạt động, thử nghiệm thông suốt.

Việc Thủ tướng ban hành Quyết định số 28/2018/QĐ-TTg là một bước đột phá mạnh mẽ vào tư duy giấy tờ, quan liêu kiểu cũ để tạo lập nền tảng cho những bước phát triển mới của Chính phủ điện tử hướng tới nền quản trị quốc gia, quản trị xã hội thông minh, hướng tới nền hành chính hiện đại, không giấy tờ. Đây là một cải cách hành chính lớn, trước hết là thủ tục hành chính, cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh, một động lực tăng trưởng của nền kinh tế quốc dân, góp phần chống tham nhũng, tiêu cực trong xã hội.

Theo Thủ tướng, bước đầu việc kết nối, liên thông phần mềm, thử nghiệm Trục liên thông văn bản quốc gia đã được diễn ra thuận lợi, an toàn và đạt kết quả tốt. Trục liên thông văn bản quốc gia không chỉ tiết kiệm chi phí hành chính, giảm thời gian xử lý văn bản và tiến tới loại bỏ tình trạng “ngâm hồ sơ”, giúp lãnh đạo cơ quan biết được tình trạng xử lý văn bản, hồ sơ, công việc trên hệ thống, từ đó có sự chỉ đạo kịp thời nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả chỉ đạo, điều hành.

Nhân dịp này, Thủ tướng biểu dương biểu dương Văn phòng Chính phủ đã chủ động, sát sao, thực hiện tốt vai trò là cơ quan chủ trì, điều phối xây dựng, vận hành Trục liên thông văn bản quốc gia; Bộ Thông tin và Truyền thông đã tích cực hoàn thiện thể chế về kỹ thuật, phối hợp triển khai thử nghiệm kết nối, kiểm tra, đánh giá về an toàn thông tin mạng; Bộ Công an đã phối hợp chặt chẽ để bảo đảm an ninh mạng cho thiết bị, hạ tầng và giải pháp công nghệ; Tập đoàn VNPT đã chủ trì nghiên cứu, ứng dụng thành công bước đầu công nghệ mới vào triển khai Trục liên thông; Tập đoàn Viettel hỗ trợ kết nối hệ thống quản lý văn bản và hồ sơ công việc của VPCP và một số bộ, ngành vào Trục liên thông văn bản quốc gia; Ban Cơ yếu Chính phủ đã phối hợp cấp phát đầy đủ chứng thư số chuyên dùng phục vụ ký số văn bản điện tử, gửi, nhận văn bản điện tử bảo đảm an toàn, an ninh.

Để Trục liên thông văn bản quốc gia thông suốt, thống nhất, an toàn và hiệu quả góp phần đưa Việt Nam vào nhóm 4 nước dẫn đầu về Chính phủ điện tử của ASEAN, Thủ tướng yêu cầu các bộ, các ngành, các địa phương nghiêm túc triển khai gửi/nhận văn bản điện tử trên Trục liên thông văn bản quốc gia theo đúng lộ trình nêu trong Quyết định số 28 của Thủ tướng. Trước hết là ban hành quy chế tiếp nhận, xử lý, phát hành và quản lý văn bản.

“Ở đây, tôi đặc biệt nhấn mạnh vai trò nêu gương và sự quyết tâm, sát sao trong chỉ đạo điều hành của người đứng đầu các bộ, ngành và chính quyền các cấp để tạo chuyển biến thực sự về phương thức, về lề lối làm việc theo xu hướng mới, tiên tiến nhằm gỡ bỏ mọi rào cản cả vô hình và hữu hình từ chính những người làm việc tại cơ quan hành chính có tâm lý ngại thay đổi, do sợ phải minh bạch, công khai công việc”, Thủ tướng nói.

Thủ tướng yêu cầu huy động và sử dụng có hiệu quả mọi nguồn lực để tập trung nâng cấp, hoàn thiện các phần mềm quản lý văn bản và triển khai hạ tầng kỹ thuật đồng bộ phục vụ liên thông gửi/nhận văn bản điện tử theo Quyết định số 28, khắc phục tình trạng một số cơ quan, văn thư nhận văn bản giấy tờ nhưng không nhận được văn bản điện tử dẫn đến việc phải đợi bản điện tử để tiếp nhận, xử lý.

“Tôi lưu ý việc chuẩn hóa quy trình các bước gửi/nhận văn bản điện tử nhằm đạt được hiệu quả cao nhất, tạo thuận lợi cho cán bộ công chức và người sử dụng, góp phần hoàn thiện công nghệ, tính bảo mật cho hệ thống thông tin”. Chú trọng công tác truyền thông nâng cao nhận thức của toàn xã hội trong liên thông gửi/nhận văn bản điện tử nói riêng, phát triển Chính phủ điện tử nói chung. Trong đó, đối tượng, mục tiêu chủ yếu của các hoạt động truyền thông phải là hệ thống cán bộ công chức trong cơ quan hành chính nhà nước.

Tiếp tục xây dựng, hoàn thiện các cơ sở dữ liệu quốc gia, trước mắt là cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, bảo hiểm, tài chính, đăng ký doanh nghiệp, đất đai quốc gia, hộ tịch điện tử và các cơ sở dữ liệu chuyên ngành để trong giai đoạn 2020-2025 sẵn sàng kết nối liên thông với nền tảng tích hợp, chia sẻ dữ liệu quốc gia được phát triển trên Trục liên thông văn bản quốc gia.

Bảo đảm an toàn thông tin, an ninh mạng, bảo vệ thông tin cá nhân và tổ chức, không được để lộ, lọt dữ liệu và thông tin thuộc phạm vi bí mật Nhà nước. Đây là vấn đề trọng yếu, sống còn của Trục liên thông văn bản quốc gia.

Tiếp tục cập nhật, bổ sung, hoàn thiện thể chế, tạo cơ sở pháp lý đầy đủ, toàn diện cho việc gửi/nhận văn bản điện tử trên Trục liên thông văn bản quốc gia nói riêng, việc kết nối chia sẻ dữ liệu giữa các cơ quan Nhà nước nói chung.

Thủ tướng giao Bộ Giao thông vận tải và Văn phòng Chính phủ thực hiện giấy phép lái xe trên Cổng dịch vụ công quốc gia kết nối với địa phương vào quý IV/2019.

Thủ tướng nhấn mạnh điều quan trọng là chất lượng soạn thảo văn bản chính xác, kịp thời và việc đi liền đó là nhân rộng triển khai trong hệ thống toàn quốc về vấn đề này. “Nếu chất lượng văn bản anh soạn thảo kém, anh ẩn nấp những cái lợi ích nhóm hay là quan liêu bảo cấp thì cái này nó mang tác dụng ngược lại, cho nên chất lượng văn bản chỉ đạo điều hành rất quan trọng, cho nên chính con người sẽ quyết định cái hiệu quả cùng với phương tiện, công cụ mà chúng ta đã triển khai hôm nay”, Thủ tướng bày tỏ.

Phát biểu tại buổi lễ, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Mai Tiến Dũng cho biết, đến nay, 95/95 cơ quan ở Trung ương và địa phương (gồm Văn phòng Trung ương Đảng; 31 bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ; 63 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương) đã hoàn thành kết nối các hệ thống quản lý văn bản và điều hành trên Trục liên thông văn bản quốc gia. Các phần mềm quản lý văn bản của bộ, ngành, địa phương đã được kết nối, liên thông cả theo chiều dọc và chiều ngang một cách thông suốt và có tính hệ thống, văn bản điện tử được gửi, nhận nhanh chóng, an toàn giữa các cơ quan nhà nước (trong vòng 01 tháng đầu năm nay có 8.315 văn bản gửi và 19.296 văn bản nhận điện tử).

Việc khai trương Trục liên thông văn bản quốc gia là minh chứng thể hiện quyết tâm xây dựng Chính phủ điện tử của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ thời gian qua và cụ thể hoá chỉ đạo của Thủ tướng về xây dựng Chính phủ điện tử: “nghĩ lớn, nhìn tổng thể, hành động nhanh, bắt đầu từ những việc nhỏ nhất”. Đây là một trong những bước đi chuẩn bị cho việc triển khai ở giai đoạn tiếp theo nền tảng tích hợp, chia sẻ quốc gia kết nối các hệ thống thông tin, cơ sở dữ liệu của các bộ, ngành, địa phương, thúc đẩy quá trình chuyển đổi số tại các cơ quan nhà nước nhằm phục vụ người dân, doanh nghiệp tốt hơn. Dự kiến, Trục liên thông văn bản quốc gia sẽ giúp tiếp kiệm hơn 1.200 tỷ đồng mỗi năm.

“Chúng tôi nhận thức sâu sắc việc xây dựng Chính phủ điện tử phải gắn bó hữu cơ, mật thiết với công cuộc cải cách hành chính, cải cách thể chế và ứng dụng công nghệ thông tin. Trục liên thông văn bản quốc gia mới là kết quả bước đầu và hành trình đi đến Chính phủ số, nền kinh tế số còn đầy gian nan và rất nhiều việc phải làm như đã nêu trong Nghị quyết số 17/NQ-CP. Vì vậy, Văn phòng Chính phủ tha thiết đề nghị sự chung tay vào cuộc của các bộ, ngành, địa phương, sự phối hợp của các bộ, cơ quan đóng vai trò nòng cốt như Thông tin và Truyền thông, Công an, Quốc phòng, Nội vụ, Ban Cơ yếu Chính phủ, các doanh nghiệp công nghệ thông tin, các tổ chức, chuyên gia quốc tế…”, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Mai Tiến Dũng phát biểu.

Thời gian tới, Văn phòng Chính phủ sẽ ưu tiên nguồn lực để tập trung triển khai Nghị quyết số 17/NQ-CP, trong đó một số nhiệm vụ trọng tâm là hoàn thiện thể chế, tạo cơ sở pháp lý đầy đủ, toàn diện cho việc triển khai, xây dựng phát triển Chính phủ điện tử, xây dựng Cổng dịch vụ công quốc gia, Hệ thống thông tin phục vụ họp và xử lý công việc của Chính phủ không giấy tờ (eCabinet), Giải pháp kết nối, chia sẻ dữ liệu và tái cấu trúc hạ tầng công nghệ thông tin tại các bộ, ngành, địa phương, Hệ thống tham vấn chính sách (eConsultation)…

Đặc biệt, phối hợp chặt chẽ với Bộ Thông tin và Truyền thông và các bộ, ngành, địa phương để đẩy mạnh việc kết nối, liên thông các hệ thống thông tin, cơ sở dữ liệu của bộ, ngành, địa phương trong việc gửi, nhận văn bản điện tử, dịch vụ công trực tuyến, thông tin báo cáo, dữ liệu phục vụ chỉ đạo, điều hành, thủ tục hành chính, công báo điện tử... với nền tảng tích hợp, chia sẻ dữ liệu quốc gia.

Theo VNPT, Trục Liên thông văn bản quốc gia đi vào hoạt động không chỉ bảo đảm kết nối việc nhận/gửi văn bản giữa giữa các bộ/ngành/địa phương mà còn có thể chia sẻ/kết nối dữ liệu theo các chuẩn khác nhau, đáp ứng được vấn đề quản lý tập trung, đồng thời dữ liệu được phân tán để bảo đảm được tính chủ động của các bộ/ngành/địa phương trong việc phát triển cơ sở dữ liệu đặc thù của riêng mình./.