Ngay từ những năm đầu thành lập Đảng, Người đã khẳng định: “Nói thì phải làm, đã hứa thì phải thực hiện, đảng viên đi trước, làng nước theo sau”[1]. Câu nói giản dị ấy không chỉ là lời nhắc nhở về thái độ trách nhiệm mà còn là chuẩn mực đạo đức, thước đo niềm tin và uy tín chính trị của người cán bộ, đảng viên trước Nhân dân.

          Trong bối cảnh hiện nay, khi thông tin lan truyền nhanh chóng, mạng xã hội phát triển mạnh, mọi lời nói và hành động của cán bộ, đảng viên đều dễ dàng được Nhân dân theo dõi, đánh giá, thì việc giữ gìn và phát huy giá trị “nói đi đôi với làm” càng có ý nghĩa đặc biệt quan trọng. Đó không chỉ là biểu hiện của bản lĩnh, trí tuệ, đạo đức công vụ, mà còn là yếu tố then chốt củng cố niềm tin của nhân dân với Đảng, với chế độ xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

          Theo tư tưởng Hồ Chí Minh, đạo đức cách mạng là gốc của người cán bộ, là nền tảng của mọi hành động. Trong đó, “nói đi đôi với làm” là tiêu chuẩn hàng đầu để đánh giá phẩm chất đạo đức, năng lực, uy tín của cán bộ, đảng viên.    

          Từ góc độ lý luận, “nói đi đôi với làm” thể hiện tính thống nhất giữa nhận thức và hành động, giữa lý luận và thực tiễn, giữa lời nói và việc làm. Đây là nguyên tắc phương pháp luận của chủ nghĩa Mác - Lênin, được Hồ Chí Minh vận dụng sáng tạo vào công tác xây dựng Đảng và giáo dục cán bộ. Người coi đây là thước đo quan trọng để đánh giá uy tín của người cách mạng, đồng thời là cách tốt nhất để thuyết phục Nhân dân.

          Về mặt thực tiễn, “nói đi đôi với làm” chính là cam kết hành động, là sự liêm chính, trung thực trong công vụ, là biểu hiện cụ thể của tinh thần trách nhiệm trước Đảng, Nhà nước và Nhân dân. Ở tầm cá nhân, đó là biểu hiện của nhân cách, là yếu tố tạo nên niềm tin; ở tầm tổ chức, đó là uy tín và sức mạnh của Đảng cầm quyền.

          Những năm qua, việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh đã được triển khai sâu rộng trong toàn Đảng, toàn dân. Nhiều cán bộ, đảng viên, nhất là người đứng đầu các cấp, đã thể hiện tinh thần nêu gương, tiên phong trong hành động, thể hiện đúng tinh thần “nói đi đôi với làm”. Họ không chỉ dừng ở lời hứa mà biến cam kết thành kết quả cụ thể: cải cách thủ tục hành chính, gắn bó cơ sở, giải quyết khiếu nại của dân, phát triển kinh tế - xã hội, chăm lo an sinh.

          Tuy nhiên, thực tế cũng cho thấy, vẫn còn không ít biểu hiện nói nhiều, làm ít; hứa nhiều, thực hiện chưa tới nơi tới chốn. Một số cán bộ, đảng viên nói hay, viết giỏi, nhưng hành động không tương xứng; còn tình trạng né tránh trách nhiệm, đùn đẩy công việc, hoặc làm qua loa, hình thức. Đây là biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống - điều mà Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI, XII và XIII) đã nhiều lần chỉ rõ.

          Cũng không thể không nhắc đến thực trạng một bộ phận cán bộ trẻ hoặc đảng viên mới thiếu rèn luyện trong thực tiễn, dễ bị cuốn theo trào lưu “nói cho hay” trên mạng xã hội, nhưng lại thiếu hành động cụ thể, thiếu gắn bó với Nhân dân. Điều này khiến niềm tin của Nhân dân vào một số cán bộ, cơ quan công quyền bị ảnh hưởng, thậm chí làm giảm uy tín của tổ chức đảng ở cơ sở.

          Nguyên nhân của tình trạng trên, trước hết, xuất phát từ ý thức tự rèn luyện đạo đức cách mạng của một số cán bộ, đảng viên còn yếu, coi nhẹ việc nêu gương. Bên cạnh đó, công tác kiểm tra, giám sát và đánh giá cán bộ ở một số nơi còn nặng về hình thức, chưa coi trọng tiêu chí “nói đi đôi với làm” trong đánh giá, xếp loại đảng viên, công chức.

          Một nguyên nhân khác là sức ép của cơ chế thị trường, lợi ích vật chất, chủ nghĩa cá nhân, khiến không ít người dao động, thiếu kiên định về lý tưởng, dễ rơi vào bệnh thành tích, nói cho qua, làm cho xong. Điều này đặt ra yêu cầu phải tăng cường giáo dục đạo đức công vụ, gắn việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh với đánh giá kết quả thực thi công vụ và rèn luyện đảng viên.

          Để khắc phục những hạn chế trên và phát huy giá trị “nói đi đôi với làm” trong giai đoạn mới cần phải thực hiện một số giải pháp sau:

          Thứ nhất, tăng cường giáo dục, bồi dưỡng đạo đức cách mạng cho cán bộ, đảng viên gắn với việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh. Mỗi tổ chức đảng cần đưa tiêu chí “nói đi đôi với làm” vào nội dung sinh hoạt chi bộ định kỳ, coi đây là thước đo nêu gương, tiêu chuẩn thi đua, khen thưởng và kỷ luật.

          Thứ hai, đề cao trách nhiệm nêu gương của người đứng đầu. Chủ tịch Hồ Chí Minh từng căn dặn: "Cán bộ là cái gốc của mọi công việc"[2]. Do đó, mỗi cán bộ lãnh đạo, quản lý phải là tấm gương “nói ít, làm nhiều”, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm, dám đổi mới vì lợi ích chung.

          Thứ ba, tăng cường kiểm tra, giám sát, kịp thời biểu dương người “nói đi đôi với làm”, phê bình nghiêm khắc người “nói một đằng, làm một nẻo”. Phát huy vai trò giám sát của Nhân dân và các tổ chức chính trị - xã hội, coi niềm tin của Nhân dân là thước đo quan trọng nhất về đạo đức và năng lực của cán bộ.

          Thứ tư, đổi mới phong cách công tác - “gần dân, trọng dân, vì dân”, lấy hiệu quả phục vụ Nhân dân làm tiêu chí đánh giá thực chất nhất của việc “nói đi đôi với làm”. Cán bộ phải thường xuyên “đi cơ sở, nghe dân nói, nói dân hiểu, làm dân tin”.

          Thứ năm, phát huy vai trò của các trường chính trị, cơ quan tuyên giáo, báo chí, truyền thông trong tuyên truyền, nhân rộng gương người tốt - việc tốt, tạo môi trường xã hội tích cực, khích lệ tinh thần hành động thực chất, chống hình thức, giả tạo.

           “Nói đi đôi với làm” là chuẩn mực đạo đức, giá trị bền vững của người cách mạng, đồng thời là yếu tố cốt lõi bảo đảm uy tín, năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng. Trong bối cảnh mới, việc giữ gìn và phát huy giá trị ấy không chỉ là nhiệm vụ chính trị, mà còn là yêu cầu của lòng dân, của niềm tin xã hội.

          Mỗi cán bộ, đảng viên, đặc biệt là đội ngũ giảng viên lý luận chính trị, cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp cần biến lời nói thành hành động, biến cam kết thành kết quả, biến nghị quyết thành thực tiễn sinh động. Khi mỗi người đều “nói đi đôi với làm”, đất nước ta sẽ có thêm những bước phát triển vững chắc, niềm tin của nhân dân với Đảng và Nhà nước sẽ ngày càng bền chặt, góp phần xây dựng một xã hội dân chủ, kỷ cương, văn minh và phát triển bền vững./.

ThS. GVC Phạm Thị Phương Thảo

Tài liệu tham khảo

[1] Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb Chính trị Quốc gia Sự thật, H.2011, tập 6, tr 186

[2] Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb Chính trị Quốc gia Sự thật, H.2011, tập 5, tr 309