Một góc Bản Liền.

Bản Liền nằm cách thị trấn Bắc Hà, tỉnh Lào Cai 20km. Một vùng đất với thiên nhiên thơ mộng nằm trên tuyến đường nối giữa Bắc Hà với huyện Xín Mần (Hà Giang), nơi có những phong tục hết sức độc đáo, ẩm thực địa phương hấp dẫn. Và đặc biệt là có những người phụ nữ làm du lịch cộng đồng.

Khai thác tiềm năng, phát triển du lịch cộng đồng

Đến Bản Liền, Bắc Hà (Lào Cai) một ngày nắng đẹp, đón chúng tôi là chị Vàng Thị Cân, một người phụ nữ với thân hình nhỏ bé, nhanh nhẹn và nụ cười tươi tắn, người đã cùng chồng vượt khó để xây dựng “Bản Liền Forest Homestay” - mô hình du lịch cộng đồng (homestay) đang hoạt động rất hiệu quả.

Ngôi nhà của gia đình chị Vàng Thị Cân nằm giữa lưng chừng đồi, phía sau nhìn ra rừng quế xanh ngút ngàn, trước mắt là ruộng bậc thang và những vạt hoa luôn rực rỡ sắc màu. Homestay của gia đình chị là một trong những điểm nhấn của du lịch cộng đồng tại Bản Liền. Ngôi nhà mang đậm nét kiến trúc truyền thống của dân tộc Tày được xây dựng từ năm 1998 với sự chung tay giúp sức của người dân trong bản.

Trên đường dẫn chúng tôi vào nhà, chị Cân chia sẻ: Đối với người Tày, tính văn hóa cộng đồng rất cao, các gia đình khi nào có việc lớn thì đều chung tay, người góp của, người góp công để cùng gánh vác. Ngôi nhà này cũng được dựng lên từ chính công sức của các anh em trong trong bản. Đến nay ngôi nhà vẫn là nơi sinh sống hàng ngày của ba thế hệ trong gia đình.

“Bản Liền Forest Homestay” nằm giữa lưng chừng đồi.

Việc làm homestay rất tình cờ và cũng là cơ duyên đến với gia đình chị. Năm 2019, dưới sự giúp đỡ của dự án Tăng cường sinh kế và vị thế của người dân tộc thiểu số thông qua phát triển du lịch cộng đồng tại Bắc Hà do Chính phủ Úc tài trợ, gia đình chị Vàng Thị Cân cũng như người dân Bản Liền bắt đầu được tiếp cận với du lịch cộng đồng. Chị và chồng - anh Lâm A Nâng - chỉnh trang ngôi nhà để làm homestay từ tháng 7/2019. Từ những cuộc họp về phát triển nông nghiệp, chị Vàng Thị Cân được khuyến khích đăng ký làm nông nghiệp sạch, cung cấp thực phẩm an toàn phục vụ du lịch. So với trước đây, ngôi nhà sàn của chị như được khoác một tấm áo mới, từ cảnh quan, bài trí đến những vật dụng tiện nghi như hệ thống nước nóng lạnh, mạng internet… Tất cả nhờ chị đã mạnh dạn chuyển hướng, "mở cửa" để ngôi nhà thân thương - nơi ba thế hệ người Tày đang sinh sống - trở thành homestay đón khách và kinh doanh dịch vụ du lịch cộng đồng.

Pha trà, rót nước mời chúng tôi, anh Lâm A Nâng (chồng chị Cân) kể: Trước khi làm du lịch, người dân ở đây chủ yếu hái chè, làm ruộng nương… Mấy năm về trước các anh chị trong dự án đến nhà mình tham quan, khảo sát thấy địa điểm đẹp và động viên gia đình cố gắng làm homestay cho nhiều người đến trải nghiệm. Gia đình tôi bắt tay thực hiện ước mơ làm du lịch cộng đồng và “Bản Liền Forest Homestay” hình thành từ đó. “Thời gian đầu vất vả lắm, chúng tôi tự tay chà ráp lại từng thanh gỗ để nhà sạch sẽ mà vẫn giữ được nét cổ đặc trưng của ngôi nhà đồng bào dân tộc Tày; tự đi chở xi măng, gạch, gỗ về làm lại sân, khu vệ sinh…”, anh Nâng nói.

Homestay hoàn thành cuối năm 2019, nhưng do ảnh hưởng của dịch COVID-19, dự định đón khách của gia đình anh chị không được như kỳ vọng. Nhưng không vì thế mà gia đình chị Vàng Thị Cân nản chí. Không ngừng nỗ lực, chị Cân đã tự học cách chụp ảnh, tham gia mạng xã hội để đăng bài giới thiệu về homestay cũng như cuộc sống của gia đình và bản làng. Đặc biệt, để đón khách quốc tế, chị cùng chồng đã học thêm tiếng Anh. Tranh thủ lúc đi làm có mạng internet, chị Cân tìm mẫu để làm theo. Rồi nghe góp ý của du khách, của những người xung quanh, anh chị trồng thêm hoa, thêm các chi tiết trang trí sao cho gần gũi với thiên nhiên và phù hợp với khung cảnh xung quanh.

“Bản thân tôi tự thấy mình còn thiếu tự tin về giao tiếp, nhất là những khi giao tiếp với người ở nơi khác đến. Mặc dù vậy, tấm lòng chúng tôi luôn mở ra để đón chào tất cả mọi người đến thăm cuộc sống của dân tộc Tày nơi đây”, chị Vàng Thị Cân nói.

Đến nay, “Bản Liền Forest Homestay” của gia đình chị có thể đón khoảng 50 khách ăn trưa và khoảng 20 khách nghỉ qua đêm. Ngoài ra, gia đình chị còn đầu tư nuôi ngựa bạch, trồng chè, trồng quế và các công việc khác để phát triển kinh tế.

Chị hào hứng khoe: Ngoài Facebook, Zalo, tôi biết sử dụng cả Tiktok để giới thiệu về du lịch Bản Liền. Tôi cũng làm quen với các trang đặt phòng online để trao đổi với khách hàng. Những lúc rảnh, tôi thường xuyên vào mạng để nhắn tin, hỏi thăm và trò chuyện với những khách đã đến và nghỉ tại gia đình.

Từ chỗ còn ngại giao tiếp, giờ đây chị cũng như người dân Bản Liền đã tự tin hơn, họ tự trau dồi vốn ngoại ngữ để sẵn sàng đón tiếp không chỉ khách du lịch trong nước mà cả khách ngoại quốc.

Phát huy lợi thế, biến ước mơ thành hiện thực

Bản Liền có rất nhiều tiềm năng lớn để phát triển du lịch cộng đồng, du lịch homesay, nhất là loại hình du lịch trải nghiệm, thăm đồi chè Shan Tuyết cổ thụ, thưởng thức hương vị chè, thăm rừng cọ, ruộng bậc thang, rừng nguyên sinh hùng vĩ, khám phá bản sắc văn hóa truyền thống đặc sắc… Đây là những lợi thế đang được gia đình chị Cân cũng như nhiều hộ gia đình trong bản tận dụng để mở ra một hướng đi mới mang theo những hy vọng phát triển kinh tế tại địa phương.

Khách du lịch khi đến Bản Liền được tham gia các hoạt động trải nghiệm như làm cơm lam, hái chè, bắt cá suối....

Theo chị Vàng Thị Cân: “Khách du lịch đến đây không sợ không có chỗ chơi, bởi vì ở nơi đây có rất nhiều trải nghiệm. Đặc biệt, du khách sẽ được trải nghiệm văn hóa của người dân tộc Tày nơi đây”.

Dự án đã giúp người dân làm du lịch cộng đồng Bản Liền hiểu rằng, chính những hoạt động sản xuất, sinh hoạt đời thường gần gũi, mang đậm bản sắc của người Tày nơi đây mới là những thứ mà du khách mong muốn được trải nghiệm.

Trước đây, gia đình chị và những người dân tộc Tày làm du lịch cộng đồng tại Bản Liền chưa bao giờ nghĩ rằng việc làm một ống cơm lam ăn tối, cạo sắn giã bánh làm một món ăn chơi những ngày đông lạnh, mang vợt ra những khúc suối quanh nhà để vớt cá về làm món ăn, thậm chí khó nhọc leo lên đồi cao hái những gùi chè lại có thể trở thành một sản phẩm du lịch. Chị cười nói: “Chúng tôi cho rằng sắn ngoài nương, cá ngoài suối, gạo nếp trong bồ là những thứ có sẵn, là thực phẩm thường ngày và nếu như khách du lịch có đến với Bản Liền, chúng tôi sẽ coi đó là khách quý để tiếp đãi các món ăn khác, chứ không phải là những sản vật trên”.

Giờ đây, đến với Bản Liền, du khách sẽ được tìm hiểu, khám phá văn hóa, phong tục tập quán của người dân bản địa, được tham gia trải nghiệm cuộc sống sinh hoạt của người dân nơi đây thông qua các hoạt động như: lên rừng hái chè, bắt cá dưới suối. Mùa nào thức nấy, du khách không chỉ được thưởng thức các món ăn đặc trưng mà còn được trực tiếp hướng dẫn làm cơm lam, bánh chưng, đan cọ hay chơi đánh cầu và múa hát cùng người dân….

Anh Lâm A Nâng cho biết: Chúng tôi đã hoàn thiện thêm dịch vụ lưu trú của mình như: cải tạo cảnh quan, lắp đặt hệ thống mạng internet, tham gia các khóa đào tạo kỹ năng, mở thêm dịch vụ trải nghiệm cho du khách như tham quan các hộ gia đình làm nghề truyền thống tại bản, hái chè, hái giảo cổ lam, tắm lá chè hoặc lá thuốc dân tộc… 

Homestay của gia đình chị  Vàng Thị Cân thu hút không chỉ khách trong nước mà du khách nước ngoài cũng vô cùng thích khi được đến trải nghiệm.

Có thể nói du lịch cộng đồng đã thổi một làn gió mới đến với gia đình chị Vàng Thị Cân, anh Lâm A Nâng và người dân trong Bản Liền, đặc biệt là những người phụ nữ. Họ, những người vốn chỉ quen với lên rừng, làm rẫy, bây giờ đã tự tin giới thiệu về bản làng của mình, được hoàn thiện và phát triển bản thân, ngày càng được nâng cao vị thế và trở thành những người truyền cảm hứng đặc biệt đến cộng đồng.

Giờ đây, Bản Liền đã khoác thêm chiếc áo mới, người dân nơi đây đã có thể tự tin đứng trước ống kính và giới thiệu về bản làng của mình. “Khi đến với Bắc Hà, mình rất mong muốn các bạn đến với Bản Liền để được trải nghiệm và khám phá cuộc sống của bà con nơi đây nhiều hơn. "Bản Liền Forest Homestay” hẹn gặp lại quý anh chị mùa lúa chín nhé!" - Vợ chồng chị Cân vẫy tay chào và nói với chúng tôi.

Biết khai thác những tiềm năng của núi rừng, với sự hỗ trợ từ địa phương và dự án của các tổ chức quốc tế, gia đình chị Vàng Thị Cân đã không chỉ phát triển du lịch cộng đồng mà còn góp phần giảm nghèo bền vững, nâng cao đời sống cho đồng bào dân tộc thiểu số tại địa phương. Những hoạt động homestay đã đánh thức tiềm năng du lịch to lớn nơi đây, hiện thực hóa mong muốn đưa đời sống, văn hóa của dân tộc Tày đến gần với du khách trong và ngoài nước thông qua hoạt động du lịch trải nghiệm, khám phá./.

https://dangcongsan.vn/kinh-te/ve-ban-lien-noi-nguoi-tay-lam-du-lich-610464.html