Có được những thành công đó phải kể đến sự lãnh đạo tài tình, đúng đắn của Đảng Cộng sản Việt Nam, sự tham gia, ủng hộ của toàn thể nhân dân mà nòng cốt là khối liên minh giữa giai cấp công nhân với giai cấp nông dân và đội ngũ trí thức. Khối liên minh này đã được thực hiện thắng lợi qua các giai đoạn cách mạng với những thành tựu to lớn. Tuy nhiên, hiện nay xuất hiện nhiều quan điểm cho rằng: khối liên minh công – nông – trí thức không còn thể hiện rõ vai trò của mình, hoặc có chăng cũng rất mờ nhạt... Điều đó đòi hỏi phải có nhận thức đúng đắn về vị trí, vai trò của khối liên minh, trên cơ sở đó thấy được những vấn đề đang đặt ra, đề ra phương hướng, giải pháp củng cố, tăng cường khối liên minh để đáp ứng những yêu cầu, nhiệm vụ của cách mạng.

Trên cơ sở kế thừa và vận dụng sáng tạo lý luận của chủ nghĩa Mác – Lênin về liên minh giữa các giai cấp, tầng lớp vào điều kiện thực tiễn của Việt Nam, Đảng ta mà đứng đầu là Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khẳng định tầm quan trọng không thể thiếu của khối liên minh công – nông – trí thức. Người nói: công nông là gốc cách mạng, là người chủ cách mạng, liên minh công nông là sự đảm bảo chắc chắn nhất cho thắng lợi của cách mạng, chỉ có khối liên minh công nông do giai cấp công nhân lãnh đạo mới có thể kiên quyết và triệt để đánh đổ các thế lực phản cách mạng, giành lấy và củng cố chính quyền của nhân dân lao động, hoàn thành nhiệm vụ của cách mạng dân tộc, dân chủ nhân dân và tiến lên chủ nghĩa xã hội, liên minh công nông là nền tảng của mặt trận dân tộc thống nhất, nền tảng của nhà nước Việt Nam dân chủ Cộng hòa. Đồng thời Người cũng đặc biệt đề cao vai trò của đội ngũ trí thức với tư cách là lực lượng cách mạng tiến bộ, tích cực tham gia vào phong trào đấu tranh cách mạng của giai cấp công nhân.

Trải qua các kỳ Đại hội, Đảng ta đều khẳng định: Đại đoàn kết toàn dân tộc trên nền tảng liên minh giai cấp công nhân, giai cấp nông dân, đội ngũ trí thức dưới sự lãnh đạo của Đảng là đường lối chiến lược của cách mạng Việt Nam; là nguồn sức mạnh, động lực chủ yếu và là nhân tố có ý nghĩa quyết định bảo đảm thắng lợi bền vững của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Thực tiễn phong trào cách mạng Việt Nam từ khi có Đảng Cộng sản lãnh đạo đã chứng minh được vị trí, vai trò không thể thiếu của khối liên minh trong việc thực hiện thắng lợi những nhiệm vụ cách mạng. Dưới sự lãnh đạo của Đảng, sự tham gia của đông đảo quần chúng nhân dân mà nòng cốt là khối liên minh công – nông – trí thức, phong trào cách mạng nước ta đi từ thắng lợi này đến thắng lợi khác: Cách mạng Tháng Tám thành công, phong trào kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ thắng lợi. Và trong giai đoạn hiện nay là việc chúng ta đẩy mạnh sự nghiệp đổi mới đất nước, từng bước thực hiện thắng lợi những mục tiêu của quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa.

Sự đóng góp của khối liên minh đối với quá trình phát triển kinh tế - xã hội đất nước qua mỗi giai đoạn cách mạng là không thể phủ nhận được. Tuy nhiên, bên cạnh đó vẫn còn những tồn tại, hạn chế nhất định. Cụ thể:

Trong lĩnh vực chính trị: chúng ta khẳng định phải giữ vững lập trường chính trị - tư tưởng của giai cấp công nhân, đồng thời giữ vững vai trò lãnh đạo của Đảng Cộng sản trong quá trình xây dựng và bảo vệ vững chắc chế độ chính trị, giữ vững độc lập dân tộc và định hướng lên chủ nghĩa xã hội; phải mở rộng dân chủ, làm cho nền dân chủ xã hội chủ nghĩa thể hiện được bản chất ưu việt của nó... Tuy nhiên, giai cấp công nhân nước ta hiện nay vẫn còn hạn chế về số lượng, một bộ phận công nhân có tay nghề chưa cao, đặc biệt là ý thức giác ngộ giai cấp, tính tổ chức kỷ luật còn hạn chế. Điều này không những ảnh hưởng đến quá trình liên minh với giai cấp nông dân và đội ngũ trí thức mà còn ảnh hưởng không nhỏ đến việc thực hiện sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân với tư cách là những người đảm đương trọng trách xây dựng thành công chủ nghĩa xã hội.

Trong lĩnh vực kinh tế: chúng ta khẳng định phải kết hợp hài hòa lợi ích giữa các giai cấp, tầng lớp và toàn xã hội; đẩy mạnh đầu tư, ứng dụng khoa học kỹ thuật vào quá trình sản xuất kinh doanh. Tuy nhiên hiện nay việc liên kết giữa 4 nhà: nhà nước – nhà nông – nhà khoa học – nhà doanh nghiệp trong quá trình sản xuất kinh doanh còn hạn chế; nhiều doanh nghiệp còn chưa xây dựng được thương hiệu, chưa bảo vệ được thương hiệu, chưa ký được hợp đồng bao tiêu sản phẩm đối với người dân; tình trạng được mùa rớt giá còn diễn ra tương đối phổ biến; việc ứng dụng khoa học kỹ thuật vào quá trình sản xuất, nhất là công nghệ chế biến, bảo quản sản phẩm sau thu hoạch còn hạn chế... tất cả những tồn tại đó ảnh hưởng không nhỏ đến sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa, ảnh hưởng đến khối liên minh giữa giai cấp công nhân với giai cấp nông dân và đội ngũ trí thức trong thời kỳ phát triển mới của đất nước.

Trong lĩnh vực văn hóa xã hội: các chính sách xã hội đối với cá nhân, gia đình có công với nước, đối với người nghèo, người cô đơn, rủi ro... còn chưa được thực hiện đầy đủ trên thực tế; tình trạng thiếu việc làm, thất nghiệp có xu hướng gia tăng; giáo dục, y tế còn nhiều bất cập...

Những tồn tại, hạn chế trên nếu không được khắc phục kịp thời sẽ ảnh hưởng, đe dọa trực tiếp đến sự bền vững của khối liên minh, mà rộng hơn là khối đại đoàn kết toàn dân tộc. Đồng thời làm suy giảm niềm tin của quần chúng nhân dân vào sự lãnh đạo của Đảng, vào sức mạnh, tính tất yếu của khối liên minh công – nông – trí thức trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội.

Để khắc phục những tồn tại, hạn chế trên, đồng thời tăng cường, củng cố khối liên minh công – nông – trí thức trong giai đoạn hiện nay đòi hỏi cần phải thực hiện tốt những giải pháp sau:

Thứ nhất, nâng cao nhận thức của bản thân giai cấp công nhân, giai cấp nông dân, tầng lớp trí thức và toàn thể quần chúng nhân dân về vị trí, vai trò, tầm quan trọng của khối liên minh trong thực hiện những nhiệm vụ, mục tiêu của cách mạng. Đồng thời trên cơ sở nghiên cứu, phát hiện và kết hợp hài hòa những nhu cầu, lợi ích của các chủ thể trong khối liên minh cần động viên các giai cấp, tầng lớp chủ động liên minh, hợp tác với nhau dưới những hình thức thiết thực, phù hợp.

Thứ hai, tiếp tục đổi mới hệ thống chính trị ở cơ sở thông qua việc đổi mới nội dung và phương thức lãnh đạo của Đảng, đảm bảo vai trò lãnh đạo của Đảng Cộng sản đối với khối liên minh; đổi mới nội dung và phương thức hoạt động của các cấp chính quyền; đổi mới nội dung và phương thức hoạt động của các tổ chức chính trị - xã hội đại diện cho quyền và lợi ích hợp pháp của giai cấp công nhân, giai cấp nông dân, tầng lớp trí thức như Hội nông dân, Công đoàn, Liên hiệp các hội khoa học và kỹ thuật... đảm bảo những tổ chức này nói lên tiếng nói, nguyện vọng, quyền lợi của giai cấp công nhân, giai cấp nông dân, tầng lớp trí thức. Cùng với đó cần thực hiện tốt quy chế và pháp lệnh thực hiện dân chủ ở cơ sở, đảm bảo nguyên tắc dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra.

Thứ ba, thực hiện tốt các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước về xây dựng giai cấp công nhân, giai cấp nông dân, tầng lớp trí thức. Đảm bảo những chủ trương, chính sách này được hiện thực hóa trên thực tế.

Thứ tư, đẩy mạnh quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp, nông thôn, xây dựng nông thôn mới, qua đó tạo môi trường gắn kết giữa công nghiệp với nông nghiệp và khoa học công nghệ. Đây đồng thời cũng là môi trường gắn kết giữa giai cấp công nhân, giai cấp nông dân và tầng lớp trí thức.

Việc thực hiện đồng thời các giải pháp trên đây sẽ góp phần to lớn tạo động lực liên kết giữa giai cấp công nhân với giai cấp nông dân và tầng lớp trí thức. Ở mỗi giai đoạn, mỗi thời kỳ lịch sử, sự liên minh giữa các giai cấp, tầng lớp có những hình thức khác nhau, phụ thuộc vào mục tiêu cụ thể của từng giai đoạn cách mạng. Và mặc dù hình thức liên minh có khác nhau song liên minh giữa giai cấp công nhân với giai cấp nông dân và tầng lớp trí thức luôn là vấn đề có tính quy luật chung đối với việc tổ chức lực lượng của mọi cuộc cách mạng. Đồng thời đây cũng là nhân tố đầu tiên và có ý nghĩa quyết định nhất đối với sự thành công của mọi phong trào đấu tranh cách mạng.

Ths. GVC Trần Thị Ngọc Bích